Ég ætla uppljóstra leyndarmálinu....

Vissulega slappur við Bloggið.

Kærastan, strákurinn hennar og systir að koma um helgina, Linkin Park tónleikar í gær (rugl flottir), Westham vs Liverpool í kvöld.

Lífið í London er gott :-)

Reyndar svo Ísland næsta miðvikudagskvöld...og London á sun.

Í vikunni þar á eftir byrjar skólinn: Post-graduate Diploma in marketing.

(þetta var samt frekar mikið málamiðlunarblogg....alltof lítið dottið inn hér nýlega)

Besta þróunaraðstoð sem til er? Kaupa NIKE!

Mynd eftir Johan Norberg (mikill skoðanabróðir minn um alþjóðavæðingu) er að finna hér:

http://video.google.com/videoplay?docid=5633239795464137680

Mjög áhugavert hvernig hann tekur á frelsi í viðskiptum og hvað þessi svo kölluðu sweat shops eru mikilvæg. 

Ef þú tekur þátt í "anti-globalisation-movementinu" ertu að styðja við ástand sem verður milljónum að bana á hverju ári! (harður en samt satt)

Stormsker er skemmtilegur

Mér datt í hug Marx og tilvitnunina í hann ,,Trúin er ópíum fólksins" þegar ég las blogg Stormskers áðan...

...hann er skemmtilegur og skrifar:

Þegar vesælt viskumegn

veldur sálarfúa

þá er huggun harmi gegn

að hafa á nóg að trúa.

Hernando de Soto / Karl Marx

Endurvinnsla á bloggum er ekki leti...málsnilld er tímalaus og á sannleikanum þarf að tönnlast...svo hann nái örugglega allstaðar í gegn. Hernando De Soto er merkilegur maður...

skrifað 2003

,,The law” sagði Karl Marx ,,is the means by which powerful people protect their interests.” Ég var að lesa bók eftir Hernando De Soto ,,The Mystery of the Capital”.  De Soto fer í bókinni yfir nokkrar ástæður þess að kapítalismi hefur ekki verið að virka í þriðjaheimslöndum og fyrrum kommúnistaríkjum líkt og í okkar heimshluta.  Niðurstaðan er í fullkomnu samræmi við tilvitnunina í Marx hér að ofan.  Lagakerfi þessara landa er ekki að taka tillit til fátækasta hópsins sem neyðist að starfa fyrir utan hinn löglega markað.  Bókin er svo mögnuð og þær uppgötvanir  sem De Soto og félagar komust að við rannsóknir sínar að ég má til með að fjalla aðeins um hana.   

 Úr Bókinni:

 ,,IMAGINE a country where nobody can identify who owns what, addresses cannot be easily verified, people cannot be made to pay their debts, resources cannot conveniently be turned into money, ownership cannot be divided into shares, descriptions of assets are not standardized and cannot be easily compared, and the rules that govern property vary from neighborhood to neighborhood or even from street to street. You have just put yourself into the life of a developing country or former communist nation; more precisely, you have imagined life for 80 percent of its population, which is marked off as sharply from its Westernized elite as black and white South Africans were once separated by apartheid. “

De Soto og félagar hafa skoðað hversu miklar eignir þriðjaheimslönd eiga sem standa fyrir utan hagkerfin þeirra.  Þeir komust að því að lagakerfi þessara landa eru svo flókinn, óaðgengileg og eignarétturinn illa varinn að það er mun ,,ódýrara” fyrir fátækustu þegnanna að standa fyrir utan lögin og starfa ólöglega en löglega. 

Nokkrar uppgötvanir:

• Þeir opnuðu litla fataverslun rétt fyrir utan Lima.  Hópur De Soto þurfti að eyða 6 klst á dag í 289 daga til að fá öll tilskilinn leyfi til að opna verslunina og starfa löglega.
• Til að fá öll tilskilinn leyfi í Perú til að byggja hús á lóð í ríkiseign tók 6 ár og 11 mánuði.
• Tíminn sem það tók þá að eignast löglega land á Haiti var 19 ár en ekki einu sinni þá var að fullu ljóst að öll lagalegu atriði væri á hreinu.

Hvernig á bláfátækt fólk, sem er stærsti hluti þegna þriðjaheimslanda, að hafa efni á því að standa í allri þessari skriffinnsku líkt og sést á dæmunum hér að ofan?  Svarið er einfalt það hefur það ekki svo það stofnar fyrirtæki og byggir sér heimili ólöglega.  Það þýðir hins vegar að eignirnar eru, eins og De Soto kallað þær, ,,Dead-Capital”.   Ekki er hægt að nota eignirnar sem tryggingu fyrir láni eða skuld, fjármagna rekstur með auknu hlutafé né selja hann án þess að fá sama og ekkert fyrir því hvergi er til bókstafur um það í lagakerfi landsins að viðkomandi á viðkomandi fjármagn. Sem sagt fólk hefur eitt miklum tíma og fjármagni í húsnæði, fyrirtæki eða önnur vinnutæki sem enginn á tilkall til!

Fleiri staðreyndir að lokum (nenni ekki að þýða þær):

• In Peru, 53 percent of city dwellers and 81 percent of people in the countryside live in extralegal dwellings!
• In Haiti, untitled rural and urban real estate holdings are four times the total of all the assets of all the legally operating companies in Haiti, nine times the value of all assets owned by the government, and 158 times the value of all foreign direct investment in Haiti's recorded history to 1995
• The value of the real estate held but not legally owned by the poor of the Third World and former communist nations is at least $9.3 trillion which is twice as much as the total circulating U.S. money supply. It is nearly as much as the total value of all the companies listed on the main stock exchanges of the world's twenty most developed countries: New York, Tokyo, London, Frankfurt, Toronto, Paris, Milan, the NASDAQ, and a dozen others. It is more than twenty times the total direct foreign investment into all Third World and former communist countries in the ten years after 1989, forty-six times as much as all the World Bank loans of the past three decades, and ninety-three times as much as all development assistance from all advanced countries to the Third World in the same period. 
•  For every one hundred homes built in Peru, only about thirty have legal title; seventy have been built extralegally.  
• Throughout Latin America, we found that at least six out of eight buildings were in the undercapitalized sector and that 80 percent of all real estate was held outside the law. According to most estimates, the extralegal sectors in the developing world account for 50 percent to 75 percent of all working people and are responsible for one-fifth to more than two-thirds of the total economic output of the Third World.
• So my colleagues and I decided to set up a two-sewing machine garment factory in a Lima shantytown. To experience the process from the point of view of the poor, we used a stopwatch to measure the amount of time a typical entrepreneur in Lima would have to spend to get through the red tape. We discovered that to become legal took more than 300 days, working 6 hours a day. The cost: 32 times the monthly minimum wage.
• We performed a similar experiment to find out what it would take for a person living in an extralegal housing settlement, whose permanence the government had already acknowledged, to acquire legal title to a home. To receive approval from only the municipality of Lima just one of the eleven government agencies involved took 728 bureaucratic steps.

Hér að lokum er hér viðtal við þennan geðþekka hagfræðing,

Ósanngjörn samkeppni við sólina...

frá framleiðendum tólgarkerta, vaxkerta, lampa, kertastjaka, ljósastaura, skarbíta, kertaslökkvara - og framleiðendum tólgar, olíu, trjákvoðu og spritts og öllum sem tengjast ljósaiðnaðinum.

Til hæstvirtra alþingismanna 

Kæru herrar,

þið eruð á réttri leið. Þið hristið af ykkur allar fræðikenningar; þið kærið ykkur kollótta um gott framboð og lágt verðlag. Þið látið ykkur mestu varða um afkomu framleiðandans. Þið viljið hlífa honum við samkeppni erlendis frá, semsé láta innanlandsmarkaðinn vera fyrir innlenda atvinnustarfsemi.

Við ætlum að bjóða ykkur upp á kjörið tækifæri til að beita… ja, hvernig á að orða það? til að beita kenningu ykkar? - nei, það er víst fátt svikulla en þessar kenningar - tilgátu ykkar? kerfi ykkar? eða kannski vinnureglum ykkar. - En þið eruð víst lítt hrifnir af tilgátum og enn síður af kerfum. Og vinnureglur?! - uss, það eru engar vinnureglur í þjóðhagfræði, eins og þið hafið bent á. Við skulum því segja: aðferðum ykkar, aðferðum sem eru óheftar af tilgátum og vinnureglum.

Við búum við óþolandi samkeppni frá erlendum keppinauti. Og þessi keppinautur framleiðir ljós við svo miklu betri skilyrði en við, að hann fer sem holskefla yfir allan okkar innanlandsmarkað og býður vöru sína á ævintýralega lágu verði. Um leið og hann birtist, hættum við að selja nokkurt snifsi, allir neytendur snúa sér til hans - og stór grein af frönskum iðnaði, sem teygir anga sína út um allt samfélagið, er bara gersamlega skák og mát. Þessi keppinautur, sem nefnist sólin, hefur sagt okkur svo harkalegt verðstríð á hendur að okkur er skapi næst að ætla að þar sé lævís Tjallinn með í ráðum (reyndar bara snjöll utanríkisstefna eins og staðan er núna), enda skín sólin mun minna á Bretlandseyjum en hér hjá okkur.

Við beiðumst þess að þið setjið lög sem kveða á um að menn loki öllum gluggum og skjám og vindaugum, loki gluggahlerum, gardínum og kýraugum - semsagt loki öllum opum, skotraufum og gægjugötum sem sólin hefur nýtt sér til að komast inn í hús hjá fólki. Með þessum hætti hefur sólin getað þrengt ótæpilega að því vandaða handverki sem við höfum fært þjóðinni, og það er ekki nema sanngjarnt að þjóðin veiti okkur lið í svona ójafnri glímu.

Við biðjum hæstvirta alþingismenn að taka þessu ekki sem eintómu sprelli og spaugi. Eða alla vega hafni þessu ekki án þess að hafa hlustað á rökin.

Fyrst er þess að gæta að ef þið lokið fyrir náttúrulegt ljós, eftir því sem kostur er, og skapið þannig aukna þörf fyrir tilbúið ljós, þá er varla nokkur iðngrein í Frakklandi sem ekki mun smám saman njóta góðs af.

Ef það vantar meiri tólg, þá vantar líka fleiri kindur og nautgripi, og menn munu sjá að bithögum fjölgar og það verður meira af kjöti, ull og skinni, og líka húsdýraáburði sem kemur allri jarðrækt til góða.

Ef það vantar meiri olíu, þá blómstrar ræktunin á valmúa, ólífutrjám og sólblómum. Þetta eru gjöfular plöntur en einnig þurftarfrekar á næringu, og það verða full not fyrir aukið framboð af húsdýraáburði.

Sandarnir okkar verða þaktir trjám til trjákvoðuframleiðslu. Herskarar af býflugum munu svífa um dali og fjöll að sækja ilmandi fjársjóði, sem nú standa ónýttir í blómunum. Þannig verður þetta framfaraspor fyrir allar greinar landbúnaðarins.

Og sama er að segja um skipaútgerðina: þúsundir skipa halda af stað til hvalveiða, og brátt eignumst við skipaflota sem Frakkar geta verið stoltir af. Við í ljósabransanum erum ekki minni föðurlandsvinir en hver annar.

En hvernig skyldi verða með höfuðstaðinn París? Það er óhætt að gera sér í hugarlund kertastjaka, lampa og ljósakrónur, fagurlega gyllt og prýtt kristöllum í bak og fyrir - skínandi og blikandi í svo stórum verslunum að ljósabúðirnar núna munu virðast eins og litlar sjoppuholur.

Það er ekki bara fátækur trjákvoðusafnarinn uppi á heiði, eða lúinn námamaðurinn í iðrum jarðar sem fær launahækkun.

Hugsið bara málið kæru herrar - og þið hljótið að sjá að það er varla nokkur Frakki, allt frá stóreignamönnun til eldspýtnasalans á götunni, sem ekki uppsker ríkulega ef beiðni okkar nær fram að ganga.

Raunar sjáum við fyrir hvaða mótbárur þið gætuð komið með, kæru herrar; en gætið þess að það er ekki um neina mótbáru að ræða, sem ekki er einnig að finna í gulnuðum skræðum þeirra sem predika frjálsa verslun. Við skorum á ykkur að hreyfa andmælum sem ekki eru líka andmæli við ykkar eigin stjórnunaraðferðum.

Ætlið þið kannski að segja: „Þið hagnist á þessu, en ekki landsmenn almennt, því það er neytandinn sem borgar brúsann.“?

Þá svörum við til: „Þið eigið ekkert með að vísa til hagsmuna neytandans. Í hvert sinn sem framleiðendur hafa beðið um lög til að vernda sína starfsemi á kostnað neytandans, hafið þið orðið við því og gefið skít í neytandann. - Þetta hafið þið gert til að skapa atvinnu, til að atvinnan hefði úr meiru að spila. Af sömu ástæðu ættuð þið að gera þetta enn á ný.“

Andmælin bíta jafnt á ykkur sjálfa sem okkur. Þegar menn hafa sagt við ykkur: „Það er hagur neytandans að það sé verslað frjálst með járn, kol, sesamfræ, korn og klæði.“ - „Satt er það,“ segið þið, „en það er ekki hagur framleiðandans.“ - Nú jæja, þótt neytendur hafi hag af frjálsri notkun sólarljóssins, er það ekki hagur framleiðenda.

Og þið hafið líka sagt: „Framleiðandi og neytandi eru líka einn og hinn sami. Ef iðnaðarmaðurinn hagnast af vernd, þá mun bóndinn hagnast líka. Og ef bóndinn hagnast, opnast nýir markaðir fyrir iðnaðinn.“ - Gott og vel, - ef við fáum einokun á lýsingu á daginn, þá munum við í fyrsta lagi kaupa meira af tólg, kolum, olíu, trjákvoðu, vaxi, spritti, járni, bronsi og kristöllum fyrir okkar iðnað. Þar að auki munum við og allir þeir sem sjá okkur fyrir hráefnum, auka okkar neyslu í samræmi við bættan hag og auka velferð allra stétta.

Ætlið þið kannski að segja að sólarljósið sé ókeypis, og að afþakka slíka gjöf sé að skipta á lífsgæðum fyrir peninga til að kaupa þessi sömu lífsgæði í öðru formi?

En gætið þess að þá eruð þið í mótsögn við eigin stjórnarstefnu, gætið þess að fram til þessa hafið þið jafnan spornað gegn erlendum vörum einmitt vegna þess að þær nálgast að vera gefins, og þið hafið spornað því fastar sem þær eru nær því að vera gefins. Þið hafið ekki haft nema hálfa ástæðu til að fara að óskum hinna einokunarmannanna, - í okkar tilviki hafið þið heila ástæðu. Að synja bón okkar af því að við höfum meiri ástæðu, er eins og að setja fram jöfnuna: + x + = - ; eða með öðrum orðum að bæta gráu ofan á svart.

Vinnan og náttúran starfa saman í mismunandi hlutföllum, allt eftir landsháttum og loftslagi, við myndun framleiðsluvöru. Hlutur náttúrunnar er alltaf ókeypis; það er hlutur vinnunnar sem framkallar verðmætið og sem greitt er fyrir.

Ef appelsína frá Lissabon er seld á hálfvirði á við appelsínu frá París, er það vegna þess að þar vinnur hiti náttúrunnar það starf sem manngerður hiti vinnur í seinna tilvikinu, og manngerður hiti kostar sitt.

Þegar appelsína kemur til okkar frá Lissabon, má því segja að við fáum hana að hálfu leyti ókeypis en að hálfu leyti fyrir vinnu; eða með öðrum orðum: á hálfvirði miðað við appelsínuna frá París.

Og það er einmitt af því hún er hálfókeypis (afsakið skringiyrðið) að þið spornið gegn henni. Þið segið: „Hvernig á okkar atvinnustarfsemi að geta keppt við þá erlendu, þegar sú erlenda þarf ekki nema hálfa fyrirhöfn á við okkar, því sólin sér um restina?“ - En fyrst þið spornið við samkeppni af því hún er hálfókeypis, af hverju leyfið þið þá samkeppni sem er alveg ókeypis? Ef það á að vera nokkurt samræmi í þessu, hljótið þið að sporna við samkeppni sem er alveg ókeypis af tvöföldum krafti á við þá sem er bara hálfókeypis.

Semsagt; þegar vara berst okkur erlendis frá, hvort sem það er kol, járn, korn eða vaðmál, og við getum fengið hana með minni vinnu en ef við búum hana til sjálf, þá er mismunurinn gjöf sem okkur býðst. Gjöfin er mismikil eftir því hvort munar miklu eða litlu. Gjöfin er fjórðungur, helmingur eða þrír fjórðu af verðmæti vörunnar, ef erlendi framleiðandinn býður sína vöru á fjórðungi, helmingi eða þrem fjórðu lægra verði en sá innlendi. En gjöfin er alger, þegar framleiðandinn býður vöruna fyrir ekki neitt, eins og sólin gerir. Spurningin er einfaldlega sú, hvort þið viljið leyfa Frökkum að njóta ávaxtanna af ókeypis neyslu, eða strita sem allra mest. Ykkar er valið, en verið nú samkvæmir sjálfum ykkur; því þið spornið við kolum, járni, korni og vaðmáli, og það því meir sem vörurnar nálgast núllið í verði samanborið við innlendu vöruna; hvaða vit er þá í því að leyfa frjálsa neyslu á sólarljósinu, þar sem verðið beinlínis er núll allan liðlangan daginn?

Bænaskráin, Une pétition, er úr Sophismes économiques, 1845.
Hér er stuðst við útgáfu á heildarverkum Frédéric Bastiat frá 1863.
Brynjar Arnarson íslenskaði.